De witte tijger – Aravind Adiga

 

De donkere kant van India

De witte tijger is een bijnaam van Balram Halwai die hij tijdens zijn schooljaren kreeg wegens zijn uitzonderlijke prestaties. De inspecteur: “Jij jongeman, bent een intelligent, eerlijk, levendig kereltje tussen een stel boeven en idioten. Wat is in elk oerwoud het allerzeldzaamste dier, het schepsel dat maar één keer per generatie verschijnt”?
In de debuutroman van Aravind Adiga benut de hoofdpersoon deze kwaliteiten ten volle, hoewel de kwalificatie eerlijk niet geheel terecht zal blijken.

De waarheid over Bangalore

Balram Halwai groeit op in bijzonder armoedige omstandigheden in Laxmangarh, een armzalig dorp in het “donkere” deel van India. Zijn toekomstperspectief is weinig rooskleurig, totdat hij met enig geluk aan een baantje als chauffeur van een machtige zakenman weet te komen. Hij geeft zijn ogen en oren goed de kost en leert de door en door verrotte samenleving goed kennen. Op een dag doet hij iets dat zijn leven ingrijpend verandert. De witte tijger pleegt een moord en komt in bezit van een grote som geld. Hij vlucht naar Bangalore, in het “lichtere” deel.

Hij verneemt dat de premier van China daarheen komt. Op de radio werd hierover gezegd: “Meneer Wen Jiabao heeft zich een taak gesteld; hij wil de waarheid over Bangalore weten.” Balram beseft dat tijdens het bezoek alleen maar de schone schijn zal worden getoond en hij kan maar één ding zeggen: “What a fucking joke”. Hij besluit om brieven te sturen aan deze premier om hem de ongezouten waarheid te vertellen, want:

“Als iemand de waarheid over Bangalore kan vertellen, dan ben ik het wel.”

De witte tijger slaagt glorieus in deze zichzelf opgelegde taak. Hij schetst via brieven aan de premier een beeld van het echte India, een beeld waar de honden geen brood van lusten.

Een en al ellende en nare personen en desondanks prachtig

India is een land waar het kastestelsel diep ingrijpt in de samenleving. Opklimmen, omhoog bewegen is nauwelijks mogelijk. Als je voor een dubbeltje geboren bent is het gemakkelijker om vijf cent te worden dan een kwartje. De “welvaart” is heel oneerlijk verdeeld.

Corruptie en ambtelijke criminaliteit zijn de gewoonste zaak van de wereld. Als chauffeur ziet Balram dat zijn baas dagelijks koffers met inhoud overhandigt met als enig oogmerk om invloed te kopen; de verkiezingen zijn aanstaande. Vrouwen zijn vogelvrij. Net als mannen maken zij lange dagen om zich een marginaal inkomen te verschaffen maar zij kunnen zich in de nacht niet zonder gevaar op straat begeven.  

Vergeet Slumdog Millionaire. Het al met al optimistische beeld dat daarin van India wordt getoond zie je niet terug in De witte tijger. Hoewel de toon nog iets luchtigs heeft is er werkelijk niets positiefs te ontdekken aan het leven in dat land.

Datzelfde kun je ook zeggen van de karakters in dit boek. Er is er niet een die je hart weet te veroveren, een greintje sympathie is al meer dan de meeste verdienen. De hoofdpersoon is een cynische hufter. Zijn familie laat hij barsten als hij in staat is om hen te helpen, de tragische smeekbeden van zijn oma ten spijt. Of je hem dat kwalijk kunt nemen is wat anders. Balram heeft veel opgestoken van de cynische omgeving waarin hij een tijdje verkeert en toont zich een tovenaarsleerling die de leraar overtreft.

Dat De witte tijger, ondanks dit alles, een boek is dat van begin tot eind meeslepend is kun je gerust een huzarenstukje noemen.

De witte tijger
Aravind Adiga
Roman
Nieuw Amsterdam
2021
Paperback
270
Arjaan van Nimwegen
9789046828649
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.