Keuze tussen haatobject en vergetelheid
Liefhebbers van boeken over Griekse mythologie hoeven gelukkig niet te wachten tot Madeline Miller is hersteld van Long Covid en haar derde roman kan afronden. In de tussentijd kunnen zij terecht bij Costanza Casati van wie zojuist de debuutroman Klytaimnestra in vertaling is uitgebracht.
Veelbewogen leven
Casati is geboren in Texas, opgegroeid in Italië waar zij is opgeleid aan een klassiek lyceum. Zij woont in Engeland, waar zij na haar opleiding afstudeerde aan het Warwick Writing MA programma. Ze werkt als journalist en scenarioschrijver. Dat in haar opleiding Oudgriekse taal en literatuur centraal stond, is duidelijk te merken aan de kennis die zij daarover etaleert in Klytaimnestra.
Deze dame is niet de bekendste van het stel, maar toch is zij van groot belang geweest. Zij was de zus van Helena (die van Troje) en was getrouwd met Agamemnon. Bepaald niet uit vrije wil, sterker, zij werd ertoe gedwongen nadat Agamemnon haar geliefde echtgenoot en haar eerste kind, een baby nog, heeft gedood. Hierin speelde haar vader geen onbelangrijke rol. Hij stemde in met deze wreedheden, maar verkreeg in ruil daarvoor heel wat meer macht.
Klytaimnestra moest mee naar Mycene en samen met Agamemnon bracht zij deze stad tot grote bloei. Zij kregen vier kinderen, maar de haat richting hem en haar vader bleef onverminderd. Haar zus Helena haalde het in haar hoofd om haar man Menelaos, de broer van Agamemnon, te verlaten voor een Kretenzer edelman. Het zou de aanleiding vormen voor een langdurige oorlog, vooral bekend geworden door de list van Odysseus: het paard van Troje. In die tijd bestierde zij Mycene als niet door iedereen geliefde koningin. Uit het hiervoor genoemde kun je concluderen dat vrouwen nauwelijks volwaardig werden geacht en zij moest soms rigoureuze beslissingen nemen om haar positie veilig te stellen.
En toen was de oorlog voorbij en keerde Agamemnon terug. Zou zij zich weer in haar onderdanige rol schikken of het heft in handen nemen? Zou zij als koningin vergeten worden of zou zij gehaat worden door de keuzes die zij maakt?
Levendig en meeslepend
Wie een beetje op de hoogte is van die geschiedenis kan niet verrast worden door de uitkomst. Deze is wel wat afwijkend van de gangbare kennis van de Griekse mythologie. In hoofdlijnen komt het er wel mee overeen, maar Casati heeft er wel een eigen draai aan gegeven. Geen probleem, daar zijn romans voor bedoeld.
Klytaimnestra is een meer dan geslaagd debuut. Hoewel Casati af en toe iets teveel woorden nodig heeft, vooral in de eerste helft, kost het nauwelijks moeite om de aandacht erbij te houden. Ze weet het meeslepend te vertellen, personen en gebeurtenissen komen goed tot leven en zij weet goed duidelijk te maken wat een weerzinwekkende wereld het kon zijn. De wrede Agamemnon was bepaald geen uitzondering. Vrouwen waren objecten, koningen en goden sliepen met elke vrouw in wie zij op dat moment zin hadden. Dat het als normaal werd gezien, is af te leiden uit de reactie op haar broer als die vertelt over al zijn escapades; alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
Stilistisch en qua vertelkracht is het dik in orde, hoewel Casati af en toe iets te kwistig met vergelijkingen strooit. Dat is sowieso al iets waaraan schrijvers zich te vaak bezondigen en het is dan onvermijdelijk dat niet elke vergelijking geslaagd is. Ik vind dat overdadig gebruik van dat stijlmiddel vaak ten koste gaat van vaart en leesplezier. Desondanks: Klytaimnestra is het bewijs dat Madeline Miller er een geduchte “concurrente” bij heeft gekregen!
Roman
Orlando
2023
Paperback
397
Saskia Peterzon-Kotte
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.