De hemelse tafel – Donald Ray Pollock


Pollock vervalt in herhaling

Donald Ray Pollock (1954) heb ik in levenden lijve gezien tijdens Crossing border in november 2016, vlak voor de verschijning in Nederland van De hemelse tafel. Hij bleek een interessante verteller, tikje afstandelijk en met een nauwelijks zichtbare ironische grimlach. In zijn toelichting op dit boek leek hij vooral een soort van sardonisch genoegen te beleven als hij sprak over de slechte en primitieve kanten van de mensen die zijn boeken bevolken. Het is dan ook niet verrassend dat het in zijn boeken vooral over dergelijke types gaat.

Hij debuteerde met de verhalenbundel Knockemstiff, gevolgd door het veelgeprezen Al die tijd de duivel. Zijn debuut is kenmerkend voor zijn stijl en voorkeuren, het tweede boek is een uitstekende staalkaart van zijn kunnen. De hemelse tafel is zijn derde boek en gaat stilistisch en thematisch verder op de al eerder ingeslagen weg.

De centrale rol is weggelegd voor de drie broers Jewett, zoons van vader Pearl, de diepgelovige huistiran. Te zeggen dat ze zijn opgegroeid in armoede en gebrek aan hygiëne is een understatement. Na zijn plotselinge overlijden moeten ze zichzelf zien te redden. De oudste van het trio, Cane, kan lezen, uitzonderlijk genoeg. In huis is één boekje waaruit hij zijn broers voorleest. Het boekje gaat over de outlaw Bloody Bill Bucket en juist deze foute figuur is de inspirator van de broers. Zij trekken erop uit en betreden meteen maar het criminele pad. Het gaat op soms klunzige wijze van kwaad tot veel erger. Ze plegen weliswaar serieuze misdaden, maar het is toch vooral hun reputatie die tot monsterlijke proporties wordt opgeblazen. Het gevolg is dat zij een onwaarschijnlijke hoge prijs op hun hoofd krijgen.

Afwisselend met de lotgevallen van de broers zijn er verschillende andere verhaallijnen die aan het begin helemaal los van elkaar staan maar aan het eind keurig bij elkaar komen.

Wie de eerdere boeken van Pollock heeft gelezen zal niet verrast zijn door de setting. Het speelt zich af in een uithoek, de bevolking is vooral primitief, rauw en laagopgeleid. Het leven van de mannen  lijkt vooral te bestaan uit vechten, zuipen en uitwonen van hoeren voor een zo laag mogelijke prijs. De vrouwen spelen vooral de rol van levende matrassen tegen karige beloning. De enkele personen die nog iets van normaliteit uitstralen is een afgelegen wonend boerenstel. Er gebeurt veel en van alles maar het wordt inmiddels wel enigszins voorspelbaar, het is in lijn met de eerdere boeken van Pollock.

De hoofdpersonen in De hemelse tafel zijn de drie broers Jewett. Cane is de inspirator, hij leest graag en verdiept zich in werk van Shakespeare dat hij op de kop weet te tikken. Cob is de middelste, een nogal stupide maar verder niet zo kwade figuur die alleen maar aan eten denkt. De jongste is Chimney. Hij is de meest roekeloze en onnadenkende van het stel, een uitslover die graag pronkt en verder het liefst alleen maar zuipt en met zijn favoriete hoer in de weer is.
Pollock beschrijft nog heel wat andere vreemde vogels, maar ook voor hen geldt dat zij net zo goed uit eerdere boeken van hem hadden kunnen zijn weggelopen. Het is niet meer zo verrassend, helaas.

De hemelse tafel zit qua plot wel goed in elkaar. Het kost even om te wennen aan de verschillende verhaallijnen die elkaar aan het begin in hoog tempo opvolgen, maar dat maakt Pollock ruimschoots goed door deze aan het slot mooi aan elkaar te knopen. Maar het had wel strakker moeten worden gecomponeerd. Er zijn te veel niet terzake doende zijlijnen en details die op zichzelf wel kleur geven aan het verhaal maar veel te vaak onnodig zijn en het verhaal ophouden. Details als de met homoseksuele gevoelens tobbende luitenant en een strontschepper met een enorme, maar door de omvang vooral onpraktische leuter, zijn misschien goed voor een glimlach maar bepaald niet functioneel.

Degenen die voor het eerst iets lezen van Pollock zullen verrast zijn door de bijzondere personages, de sardonische humor, de doldwaze gebeurtenissen en het primitieve gedrag, maar voor degenen die al meer van hem hebben gelezen is het vooral meer van hetzelfde. De hemelse tafel is al met al een aardig boek maar kan niet tippen aan het in veel opzichten vergelijkbare maar veel strakker gecomponeerde Al die tijd de duivel.

De hemelse tafel Boek omslag De hemelse tafel
Donald Ray Pollock
Roman
De Bezige bij
5 januari 2017
Paperback
447
Luc de Rooy


Het is 1917, op de grens van Georgia en Alabama. De broers Cane, Cob en Chimney Jewett leven in diepe armoede en worden onder de duim gehouden door hun tirannieke en godvrezende vader Pearl. Als hij onverwacht sterft trekken ze, geïnspireerd door een pulpromannetje, eropuit om rijk en beroemd te worden. Het loopt vrijwel meteen verschrikkelijk uit de hand, en allerhande wilde verhalen beginnen de ronde te doen. De broers zouden moordenaars zijn en bankrovers, de succesvolste uit de geschiedenis. Achtervolgd door de autoriteiten en premiejagers laten ze een spoor van moord en verderf achter op weg naar een vreedzaam stadje in het zuiden van Ohio.

De hemelse tafel is rauw, gewelddadig en staat bol van de sardonische humor. Het bewijst eens te meer het unieke talent van Donald Ray Pollock, en zijn plek tussen de beste Amerikaanse schrijvers van dit moment.

Share

2 gedachten over “De hemelse tafel – Donald Ray Pollock”

    • Kan ik mij wel voorstellen. Gewelddadig en ruig mag van mij best, maar het is vooral meer van hetzelfde. Te weinig ontwikkeling als auteur, vind ik.

      Beantwoorden

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.