Een vrouw op 1000° – Hallgrímur Helgason

 

Grimmige en komische terugblik op een veelbewogen leven

Een vrouw op 1000° is een titel die de aandacht trekt. Uiteraard kan het niet anders dan dat er vuur aan te pas komt. Dat klopt ook. Het boek van de IJslander Hallgrímur Helgason gaat over Here, een vrouw van tachtig die zich heeft voorgenomen om de kerst niet te halen. De tachtigjarige heeft het wel gezien en het leven heeft haar weinig meer te bieden.

De laatste jaren vertoeft Here in een garage die zij als woonruimte mag benutten. Zij wordt verzorgd, van drank, voedsel en sigaretten voorzien en zij heeft internet. Here heeft een bijzondere “talisman”: een handgranaat die zij in de Tweede Wereldoorlog van haar vader heeft gehad om zich te beschermen dan wel om zich van het leven te beroven als er geen uitweg meer is.

Trieste conclusie

“De tragische conclusie van het leven is dus: geluk krijg je niet van anderen, maar door ze verre van je te houden.”

Wat heet, een tragische conclusie maar wel een begrijpelijke als je kijkt naar wat zij heeft meegemaakt. Een vrouw op 1000° is grotendeels een terugblik op haar leven. Niet chronologisch, eerder chaotisch en lukraak. Een echte opbouw is er niet, het is fragmentarisch en dat maakt het moeilijk om er greep op te krijgen en in een ritme te komen.
Je moet er wat moeite voor doen om het allemaal op een rijtje te krijgen en dat levert geen fraai plaatje op.

Here was nog een kind toen de Tweede Wereldoorlog haar leven op zijn kop zette. Haar vader nam om een merkwaardige reden dienst in het Duitse leger. Zij heeft hem in die jaren slechts een enkele keer gezien. Na de oorlog kreeg hij te maken met de wraakgevoelens van het IJslandse volk en van zijn vrouw die hem jarenlang negeerde. Dat heeft bij Here sporen nagelaten.

De oorlog zet de toon voor de rest van haar leven

Voor haar persoonlijk waren het dramatische jaren. Het jonge meisje verbleef op verschillende plekken in verschillende landen, ver van huis. Overal was zij buitenstaander en was zij de pispaal. Zij verloor te vroeg haar jeugd, maar zij verloor meer. Haar maagdelijkheid, op een verschrikkelijke manier en de eerste liefde van haar leven. Misschien ook wel de enige, want in de rest van het boek kom je geen man tegen aan wie zij met empathie terugdenkt.

En zij heeft er wat versleten. Een paar mislukte huwelijken en vele relaties die duurden tot zij het tijd vond om de taxi te laten komen, maar geluk zat er niet vaak in. Ook haar kinderen brachten geen geluk.
Als je dit zo leest zou je denken dat Een vrouw op 1000° een deprimerend en naargeestig boek is. Dus niet! Zij heeft gelukkig ook mooie momenten meegemaakt maar die komen spaarzaam aan bod. Here is bitter en dat zullen we weten ook.

In de laatste jaren van haar leven zoekt zij op geheel eigen wijze naar een vorm van genoegdoening. De computer is haar instrument, internet de toegangspoort tot de wereld. Het levert prachtige momenten op!

Ondanks alles grappig en licht van toon

Daar zit Een vrouw op 1000° trouwens toch vol mee. Ook in de terugblikken is zij vaak op een grimmige manier grappig waardoor het allemaal goed is te verteren. De dramatische passages bespreekt zij op een vrij zakelijke manier, weinig sentimenteel; gek genoeg is de impact van  haar relaas daardoor alleen maar groter.

Ondanks alle dramatiek is Een vrouw op 1000° al met al vooral een geestig boek. De beschouwingen, de terloopse opmerkingen en de bittere humor zijn geregeld onweerstaanbaar, komisch en lachwekkend. Wat dat betreft is het hoogtepunt misschien wel het telefoongesprek dat Here voert met het uitvaartcentrum met de instructie om de oven op de afgesproken datum en tijd voor te verwarmen. Op 1000°.

Een vrouw op 1000°
Hallgrímur Helgason
Roman
Arbeiderspers
2014
Hardcover
541
Marcel Otten
9789029588935
Share

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.