Februari 1933 – Uwe Wittstock

Dramatische, vernietigende maand

Het is bekend, na de machtsovername door de nazi’s, eind januari 1933, veranderde het klimaat in Duitsland razendsnel, zeker ook het literaire. Je weet van schrijvers die emigreerden, uitgevers die in de ban werden gedaan en boeken die op de brandstapel belandden. En toch, na lezing van Februari 1933 van Uwe Wittstock, met als ondertitel De winter van de literatuur, is de snelheid waarmee het Duitse literaire landschap werd vernietigd ronduit schokkend. Het lijkt een goed voorbereide overval, zo goed georganiseerd, dat er vrijwel geen ontkomen aan was voor schrijvers die zich hadden uitgesproken tegen het verderfelijke gedachtengoed.

Lees verder

Februari 1933
Uwe Wittstock
Non-fictie
Cossee
2022
Paperback
352
Michel Bolwerk
9789464520484
Share

De nazi en de kapper – Edgar Hilsenrath

 

Holocaustsatire

Het zijn twee woorden die in wezen niet aan elkaar zijn te knopen. Het contrast daartussen is te groot. En toch is er nauwelijks een betere aanduiding te bedenken dan dat voor De nazi en de kapper van Edgar Hilsenrath. Hij is geboren in 1926 in Leipzig. Toen hij twaalf was vertrokken zijn moeder, zijn broer en hijzelf naar Roemenië. De oorlog heeft hij overleefd, een klein wonder. Daarna vertrok hij naar Palestina en emigreerde vervolgens in 1951 naar Amerika. Later ging hij tijdelijk terug naar Duitsland om in zijn eigen taalgebied te werken aan dit boek om zich in 1975 definitief in Berlijn te vestigen.

Lees verder

De nazi en de kapper
Edgar Hilsenrath
Literatuur
Ambo|Anthos
2013
Paperback
395
Annemarie Vlaming
9789041424976
Share

Kanada – Juan Gόmez Bárcena

 

Terugkeren als een onherstelbaar wrak

De titel van de tweede vertaalde roman, Kanada van Juan Gόmez Bárcena, verwijst naar de groep Joden die in Auschwitz-Birkenau waren belast met mensonterende taken. Het Kanada-commando moest onder meer de lijken van degenen die onderweg waren gestorven opruimen en van de levenden moesten ze de bezittingen doorzoeken op waardevolle spullen. Hun positie lijkt bevoorrecht als je het vergelijkt met het lot van de anderen. Is dat ook zo? Dat is een vraag die lang blijft hangen en waarop een antwoord niet gemakkelijk te geven is.

Lees verder

Kanada
Juan Gόmez Bárcena
Literatuur
Wereldbibliotheek
2021
Paperback
175
Nadia Ramer
9789028428034
Share

Al onze gisterens – Natalia Ginzburg

 

Gewone mensen in ongewone tijden

De titel van Al onze gisterens van Natalia Ginzburg is afgeleid van een citaat uit Shakespeare’s Macbeth:

“And all our yesterdays have lighted fools
The way to dusty death”

Dit is tevens het motto van deze roman over gewone Italiaanse mensen in ongewone tijden, de aanloop naar en gedurende de Tweede Wereldoorlog. In de slotpassage wordt hiernaar impliciet verwezen.

Lees verder

Al onze gisterens
Natalia Ginzburg
Roman
Meulenhoff
2018
Hardcover
335
Hennie Vlot
9789029092463
Share

Het dubbelleven van Melenti Maschoelia – Dato Turashvili

 

Interessant, hoewel titel de lading nauwelijks dekt

Het dubbelleven van Melenti Maschoelia van Dato Turashvili gaat over de zoektocht van de auteur naar wat er gebeurd zou kunnen zijn met zijn grootvader. Deels dekt die titel de lading, maar het is toch net even anders. Alles overziende zijn die naspeuringen van ondergeschikt belang. Het blijkt wel een mooie kapstok om van alles aan op te hangen.

Lees verder

Het dubbelleven van Melenti Maschoelia
Dato Turashvili
Roman
Cossee
2021
Paperback
256
Ingrid Degraeve
9789059369757
Share

Het zwarte koninkrijk – Szczepan Twardoch

 

Haat en wraak als drijfveren om te overleven

Degenen die De koning van Szczepan Twardoch hebben gelezen kunnen in de opvolger, Het zwarte koninkrijk, tegen enkele verrassingen aanlopen. Sommigen wonen niet waar je dat zou verwachten, een enkeling blijkt toch nog in leven te zijn. Voor diegenen die het eerste deel nog niet hebben gelezen is de grootste spoiler dat het hele gezin Shapiro, vader, moeder en twee zoons bij elkaar is gebleven. Het heeft geen invloed op de leeservaring van het eerste deel want van ondergeschikt belang, wel komt het mogelijk als een verrassing in dit vervolg. Dit gegeven weglaten is onmogelijk als je iets over Het zwarte koninkrijk wilt vertellen.

Lees verder

Het zwarte koninkrijk
Szczepan Twardoch
Roman
Nieuw Amsterdam
2021
Paperback
287
Charlotte Pothuizen
9789046827963
Share

De koning – Szczepan Twardoch

 

Een roman als een bokswedstrijd

Al voordat De koning van Szczepan Twardoch begint is duidelijk dat het om een roman gaat vanuit Joods perspectief. De zes hoofdstukken volgen het Hebreeuws alfabet. Het speelt zich hoofdzakelijk af in Warschau, enkele jaren voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De belangrijkste persoon is een bokser. Het leest als een bokswedstrijd. Hard, enerverend, wisselende kansen met als belangrijkste aspect: vergeet nooit je dekking. Dat geldt ook voor dit boek, waarbij het laatste aspect kan worden ingewisseld voor altijd alert blijven. Voordat je het weet heb je iets gemist.

Lees verder

De koning
Szczepan Twardoch
Roman
Nieuw Amsterdam
2019
Paperback
336
Charlotte Pothuizen
9789046825259
Share

Een Duitse fantasie – Philippe Claudel

 

Pijnlijke, tot nadenken stemmende verhalen

De vijf verhalen in Een Duitse fantasie door Philippe Claudel spelen zich af in het Duitsland van de twintigste eeuw. De tweede wereldoorlog is de verbindende factor. Hoewel ze verder vooral los van elkaar staan is er nog iets anders dat sommige verhalen aan elkaar knoopt: Viktor. De schrijver laat in het midden of de persoon die in meerdere verhalen terugkeert dezelfde persoon betreft. Soms lijkt dat onmiskenbaar het geval te zijn, in andere gevallen zou het ook op toeval kunnen berusten.

Lees verder

Een Duitse fantasie
Philippe Claudel
Verhalen
De Bezige Bij
2021
Hardcover
143
Manik Sarkar
9789403122519
Share

De onthoofde haan – Eginald Schlattner

 

Verslag van een veelbewogen jeugd

Eginald Schlattner is geen bekende naam in Nederland. Een korte introductie. Hij is in 1933 geboren in Arad, vlakbij de Roemeense grens met Hongarije. Hij groeide op in Fogarasch dat in het hart van Roemenië ligt. Schlattner behoort tot de Duitse minderheid. Hij schreef na de oorlog voor Duitstalige kranten en tijdschriften. In 1957 werd hij door de Securitate, de Roemeense geheime dienst, gearresteerd. Hij was niet opgewassen tegen de geestelijke en lichamelijke martelingen en heeft tijdens een showproces belastende verklaringen afgelegd over andere auteurs. Hij kwam er met een mildere straf vanaf dan de anderen. Zijn schuldgevoel hierover is hij nooit kwijtgeraakt. Op latere leeftijd hij de studie theologie voltooid en is vervolgens aan de slag gegaan als zielzorger in gevangenissen.
Naast enkele andere boeken heeft hij vier romans geschreven waarin hij een en ander heeft verwerkt. De onthoofde haan is de eerste daarvan.

Lees verder

De onthoofde haan
Eginald Schlattner
Roman
Manuzio
2020
Paperback
528
Marianne van Reenen
9789492600271
Share

Meer dan alleen Auschwitz – Kevin Prenger

 

Twaalf bijzondere verhalen

Denk je aan een naam die symbool staat voor de Tweede Wereldoorlog en de holocaust dan is Auschwitz allicht één van de eerste die in je opkomt. De klank is donker, de uitspraak is hard, elke associatie ermee kan niet anders dan negatief zijn. Op één ding na: je hoeft het maar te noemen en ieder weet waar het over gaat en waar het voor staat. Er is geen beter symbool denkbaar voor waar de mens in al zijn slechtheid toe in staat is. Maar er is Meer dan alleen Auschwitz. “De holocaust is niet één verhaal over hoe zes miljoen mensen omkwamen, het betreft zes miljoen individuele verhalen.” Kevin Prenger heeft er twaalf van verzameld en in dit boek gebundeld.

Lees verder

Meer dan alleen Auschwitz
Kevin Prenger
Non-fictie
Just Publishers
2021
Paperback
287
9789089759191
Share