Openhartig en indringend
De meeste mensen hebben wel last van een of andere vorm van verslaving. Telefoon, televisie, koffie en boeken zijn relatief onschuldige varianten daarvan. Zo onschuldig dat het meestal niet interessant genoeg is om erover te schrijven. Er zijn meer varianten uiteraard, maar als er in boekvorm over wordt geschreven betreft het vaak de schadelijke varianten, zoals alcohol en harddrugs. Zo ook Erfzonden van Matt Rowland Hill, een autobiografisch relaas, modieus aangeduid als memoir, over zijn verslaving aan de zwaarste variant, harddrugs.
Op weg naar de eerste verslaving
Veel van dit soort boeken hebben autobiografische aspecten. Als je Erfzonden hebt gelezen snap je ook waarom. Het is nauwelijks mogelijk je er een goede voorstelling van te maken als je er niet mee te maken hebt gehad.
Het begint filmisch. Matthew is op het dieptepunt van zijn verslaving als hij de begrafenis bijwoont van een aan een overdosis overleden lotgenoot. Op het toilet moet hij zichzelf nog snel even een dosis toedienen om de dienst te kunnen doorstaan. Daarna wordt het pas echt ranzig, het is dan wel duidelijk hoe diep hij erin zit.
Dan volgt het verhaal van zijn leven, min of meer chronologisch. Zijn vader is dominee, zijn moeder kent de Bijbel nog beter. Het stel maakt altijd en eeuwig ruzie en slaat elkaar daarbij om de oren met Bijbelteksten. Een eeuwige verbale strijd zonder winnaar, met de kinderen als grote verliezers. We zien hem opgroeien en volgen hem tot aan de kostschooltijd.
Zijn eerste verslaving is masturbatie. Hij rukt zich helemaal suf, hij heeft weinig inspiratie nodig om weer aan de gang te gaan.
De tweede verslaving
Matthew krijgt vriendinnetjes die zich bepaald niet terughoudend opstellen. Dan gaat het mis. Hij zoekt zijn toevlucht tot een lichte variant van drugs, hoewel hij aanvankelijk wel enige aansporing nodig heeft. Dan gaat het snel met de jonge man die aanleg heeft voor verslaving. Eerst verliest hij zijn geloof. Dan volgen zijn familie, vrienden, dierbaren, werk en opleiding. En uiteindelijk zijn zelfrespect.
De weg naar zelfvernietiging is ingeslagen. Onderweg zijn er wel blokkades, in de vorm van mensen die hem willen proberen te redden. Uit de epiloog en het nawoord blijkt of dit succesvol is. Lees deze niet voortijdig, zij bevatten een flinke verrassing.
Erfzonden is bepaald niet het eerste boek over de destructieve kracht van verslaving aan harddrugs. Het is wel een van de betere die ik heb gelezen. Dat komt door de krachtige, beeldende stijl van Matt Rowland Hill. Sommige passages zijn zo gedetailleerd en zo ranzig dat je die niet gemakkelijk vergeet. Het is een genadeloze analyse van zijn zwakheden, waarbij hij niet schroomt om het wapen van humor en zelfspot in te zetten.
Het komt ook doordat hij tot in detail beschrijft hoe het werkt. Het begint onschuldig, een dosis per maand. Hij denkt dan nog de controle te hebben en die te kunnen houden. Niet dus. Het wordt twee keer per maand, dan wekelijks, dan alleen de weekends. En zo door tot het weekend zeven dagen duurt en hij dagelijks meermaals moet scoren. Die illusie van controle en vervolgens het verlies daarvan is fantastisch goed beschreven.
Zoals Erfzonden ook zeldzaam indringend laat zien wat het doet met de verhouding tot mensen in zijn omgeving en uiteindelijk met het verlies van zelfrespect en elk gevoel van schaamte. De gevolgen van verslaving zijn zelden zo indringend beschreven als in dit boek.
Non-fictie, literatuur
Atlas Contact
2022
Paperback
279
Inge Kok
9789045041445
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.