Interessant levensverhaal, matige stijl
Zelfs als je niet dagelijks bezig bent met kunst gaat er natuurlijk een lampje branden bij de naam Guggenheim. Als je dan via een geromantiseerde biografie kennis kunt maken met een van de telgen van dat geslacht is de verleiding groot. Ik heb eraan toegegeven. In Miss Guggenheim heeft Leah Hayden een deel van het levensverhaal van Peggy Guggenheim (1898-1979) beschreven, de vrouw die kunst belangrijker vond dan kleding en uiterlijk vertoon.
Peggy Guggenheim als kunstmecenas
Ik zeg met nadruk een deel van het levensverhaal, want het speelt zich hoofdzakelijk af in de eerste jaren van de jaren veertig van de 20e eeuw en in 1958. Van haar leven daarvoor krijg je weinig mee, noch van de jaren daartussenin en daarna. Van een compleet levensverhaal kun je niet spreken, maar het is wellicht wel een goede keuze om het hiertoe te beperken. Het geeft een goed beeld van haar gedrevenheid als het gaat om kunst.
Met het geld dat zij had geërfd na de dood van haar vader, die aan boord was van de Titanic, en waarover zij kon beschikken toen zij 21 werd, verzamelde zij kunst. In de periode dat zij zover was om een galerie te beginnen, brak de Tweede Wereldoorlog uit. Met haar naam en afkomst was het duidelijk dat het te gevaarlijk zou zijn om in Europa te blijven. Samen met veel andere kunstenaars ontkwam zij, met de nodige hulp, aan het lot van de achterblijvers van wie velen de concentratiekampen niet overleefden.
Miss Guggenheim begint in die periode. Het lukte haar om in New York terecht te komen, net als die andere kunstenaars, die elkaars gezelschap opzochten. Haar omvangrijke collectie schilderijen wist zij ook mee te verhuizen, een moeilijke missie die wonderwel slaagde en waarin Leonora Carrington, schilder en schrijfster, een groot aandeel had. Haar streven om een galerie te openen had zij niet uit haar hoofd gezet. Ongeveer een jaar na haar aankomst in New York opende Peggy Guggenheim haar eigen galerie, The Art of This Century.
Zij had een goed oog voor moderne kunst en een, zeg maar gerust, visionaire blik. Het is mede door die eigenschappen dat heel wat Amerikaanse kunstenaars, vooral schilders, de kans kregen om bekend te worden bij het grote publiek.
Turbulent liefdesleven
Dit is wel het meest interessante aspect van Miss Guggenheim. Een (te) groot deel van dit boek gaat over haar liefdesleven gevuld met mislukte huwelijken en turbulente verhoudingen. In die periode was Peggy getrouwd met Max Ernst, die daarvoor een relatie had met eerdergenoemde Leonora Carrington. Het huwelijk was een soort ‘moetje’. Het was de enige manier om Max Ernst als gevluchte Duitser te behoeden voor problemen met de immigratiedienst.
Het werd geen gelukkig huwelijk en hoe het misloopt, krijg je vooral te zien vanuit het perspectief van Peggy Guggenheim. Max Ernst was bepaald geen trouwe echtgenote, maar Leah Hayden schildert Peggy vooral af als slachtoffer. Dat is niet helemaal eerlijk. Zij was ook niet vies van het andere geslacht getuige onder meer deze uitspraak: “When asked by conductor Thomas Schippers how many husbands she had, she replied, “You mean my own, or other people’s?”” Met deze eenzijdige belichting van dit tot mislukken gedoemde huwelijk gaat Hayden wat mij betreft de mist in.
Ook stilistisch schort er het een en ander aan. Het is moeilijk te zeggen in hoeverre de vertaling daarin een rol speelt. Dialogen zijn vaak houterig en ook anderszins valt er wel wat op de stijl aan te merken.
Een voorbeeld: een pagina, zes alinea’s die zo beginnen:
“Ze wilde”
“Ze zette”
“Ze keek”
“Ze stopte”
“Ze las”
“Ze voegde”
Een hoog en toen gehalte. Jammer, het leven van deze bijzondere, belangwekkende vrouw die veel heeft betekend voor de kunst had een beter lot verdiend dan op deze manier te worden beschreven in het overigens wel interessante Miss Guggenheim.
Roman
Orlando
2023
Paperback
335
Carolijn Visschers
9789083293868
Ontdek meer van JKleest
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.