Bijzonder kleinood
De eerste titel waar iemand aan denkt bij het horen van de naam Herman Melville is naar alle waarschijnlijkheid Moby Dick. Toch was dit niet zijn grote roman, integendeel. Het luidde het einde in van zijn grote populariteit, opgebouwd met het schrijven van populaire avonturenromans. Het zoeken naar een eigen stijl, zoekende naar verdieping, het werd hem niet in dank afgenomen. Het eerste wat hij na die flop schrijft is De klerk Bartleby, een verhaal dat naar het schijnt een reflectie is van zijn gemoedstoestand.
De klerk Bartleby
Roman
Athenaeum
2016 (oorspronkelijk 1853)
Paperback
96
Rosalien van Witsen
Het is druk op het griffierskantoor. Er moet iemand bij. Op een ochtend staat hij op de stoep: Bartleby. Vanaf het moment dat hij het kantoor betreedt wordt alles anders. Want in eerste instantie werkt hij braaf mee, hij doet zijn best, maar op een gegeven moment weigert hij een gewoon, alledaags klusje. En dat weigeren, dat wordt erger en erger...
Bartleby is een klassiek verhaal van Melville, die beroemd werd met Moby Dick. Het zou gaan over de vrije wil, over klinische depressie, over protest, over de moderne maatschappij, over nee durven zeggen, over verhalen vertellen, over eenzaamheid, over opstand. Maar waarom kan het niet het over al die zaken tegelijk gaan? Bartleby is een groots en tijdloos en tegelijk heel klein meesterwerkje, tot en met het tragische einde en de dramatische verzuchting in de laatste zin.
