Men moet zijn zomers nog tellen, zijn vonnis
nog vellen, men moet zijn winter nog sneeuwen
Jan
Voor de liefste onbekende – Ingmar Heytze
Wat ben ik blij dat ik je nog niet ken.
Ik dank de sterren en de maan
dat iedereen die komt en gaat
de diepste sporen achterlaat, behalve jij,
dat jij mijn deuren, dicht of open,
steeds voorbijgelopen bent.
De levens van Jan Six – Geert Mak
Levendige familiekroniek in historische context
Een familiegeschiedenis zo luidt de ondertitel van De levens van Jan Six. Dat is enerzijds terecht, anderzijds doet dat het werk van Geert Mak tekort. Het is veel meer dan dat. Het schetst ook een beeld van de politieke ontwikkelingen door de eeuwen heen, van de ontwikkeling van Amsterdam, van zaken als industrialisering en vrouwenemancipatie en nog veel meer.
Non-fictie
Atlas Contact
Augustus 2016
Paperback
446
Dit is het verhaal van Jan Six, zijn familie en zijn vele levens. Zijn portret geldt als het mooiste dat zijn vriend Rembrandt ooit maakte, het hangt – uniek – nog steeds in het familiehuis aan de Amstel. Jan kende iedereen in het 17e-eeuwse Amsterdam, van Vondel tot Spinoza. Maar wat ging er werkelijk om in het hoofd van deze 17e-eeuwse patriciër en kunstverzamelaar?
Zijn kladboek is bewaard gebleven in het rijke familiearchief: duizenden aantekeningen, variërend van recepten, anekdotes en godsdienstige beschouwingen tot zeldzaam schunnige grappen. Na hem kwamen nieuwe mannen: binnen de familie Six heet de oudste zoon van de oudste zoon altijd weer Jan Six, tot de dag van vandaag. Ze werden burgemeester en wetenschapper, ze verwierven grote rijkdom en strompelden soms ook weer gebocheld, arm en eenzaam door het leven. Het is allemaal verstopt in datzelfde familiehuis: in eindeloze correspondenties, door vier eeuwen heen, over kleine en grote zaken – zelfs met George Washington – in dagboeken en notities en in alles wat de Sixen verder bewaarden, tot hun balboekjes toe.
De levens van Jan Six is het verhaal van een Amsterdamse elitefamilie door vier eeuwen heen. Het is tegelijk het verhaal van de stad en de tijdgeest, van ambities en beperkingen, van grandeur en de eeuwige angst voor de neergang.
Zie de maan – Dop Bles
Zie de maan schijnt door de boomen
en de boomen naast elkaar
staan met lusteloos gebaar,
wachten of geen mensch zal komen
met een touw
om zich gauw
aan een tak wat op te hangen;
zulk een maannacht geeft ’t verlangen
om wat hooger stil te droomen:
’t Heerlijk avondje is gekomen.
Een hint – Max Dendermonde
Ik liep nog es met Richard Minne langs de Leie,
een kleine Vlaamse man met felle, droge praet,
een kerel als een klepel in de schrijverij en
– hoewel ik nog maar een klein boekje had gemaakt –
De witte roos – Remco Campert
Het was laat in het jaar
ach eigenlijk bedoel ik eind november
de negenentwintigste als ik het wel heb
zo om een uur of vier in de middag
Polderland – J.W. Schulte Nordholt
De verten komen eindeloos mij tegen,
gaan door mij heen en achter mij teloor.
Ik rijd zo blank langs altijd weer nieuwe wegen,
recht en gelukkig, en weet niet waarvoor
ik zoveel hemel heb van God gekregen,
Wederwijven – Guido Gezelle
Hoe wijsterwaster* vliegt de lucht
vol witte en lange stressen*
van wolken, die ontvlochten zijn
lijk haar van toveressen.
Nobelprijs
Jaar | Naam |
---|---|
2022 | Annie Ernaux |
2021 | Abdulrazak Gurnah |
2020 | Louise Glück |
2019 | Peter Handke |
2018 | Olga Tokarczuk |
2017 | Kazuo Ishiguro |
2016 | Bob Dylan |
2015 | Svetlana Aleksijevitsj |
2014 | Patrick Modiano |
2013 | Alice Munro |
2012 | Mo Yan |
2011 | Tomas Tranströmer |
2010 | Mario Vargas Llosa |
2009 | Herta Müller |
2008 | J.M.G. Le Clézio |
2007 | Doris Lessing |
2006 | Orhan Pamuk |
2005 | Harold Pinter |
2004 | Elfriede Jelinek |
2003 | J.M. Coetzee |
2002 | Imre Kertész |
2001 | V.S. Naipaul |
2000 | Gao Xingjian |
1999 | Günter Grass |
1998 | José Saramago |
1997 | Dario Fo |
1996 | Wisława Szymborska |
1995 | Seamus Heaney |
1994 | Kenzaburo Oë |
1993 | Toni Morrison |
1992 | Derek Walcott |
1991 | Nadine Gordimer |
1990 | Octavio Paz |
1989 | Camilo José Cela |
1988 | Nagieb Mahfoez |
1987 | Joseph Brodsky |
1986 | Wole Soyinka |
1985 | Claude Simon |
1984 | Jaroslav Seifert |
1983 | William Golding |
1982 | Gabriel García Márquez |
1981 | Elias Canetti |
1980 | Czesław Miłosz |
1979 | Odýsseas Elýtis |
1978 | Isaac Bashevis Singer |
1977 | Vicente Aleixandre |
1976 | Saul Bellow |
1975 | Eugenio Montale |
1974 | Eyvind Johnson |
1974 | Harry Martinson |
1973 | Patrick White |
1972 | Heinrich Böll |
1971 | Pablo Neruda |
1970 | Aleksandr Solzjenitsyn |
1969 | Samuel Beckett |
1968 | Yasunari Kawabata |
1967 | Miguel Ángel Asturias |
1966 | Sjmoeël Joseef Agnon |
1966 | Nelly Sachs |
1965 | Michail Sjolochow |
1964 | Jean-Paul Sartre (weigerde de prijs) |
1963 | George Seferis |
1962 | John Steinbeck |
1961 | Ivo Andrić |
1960 | Saint-John Perse |
1959 | Salvatore Quasimodo |
1958 | Boris Pasternak (weigerde de prijs) |
1957 | Albert Camus |
1956 | Juan Ramón Jiménez |
1955 | Halldór Laxness |
1954 | Ernest Hemingway |
1953 | Winston Churchill |
1952 | François Mauriac |
1951 | Pär Lagerkvist |
1950 | Bertrand Russell |
1949 | William Faulkner |
1948 | T.S. Eliot |
1947 | André Gide |
1946 | Hermann Hesse |
1945 | Gabriela Mistral |
1944 | Johannes Vilhelm Jensen |
1943 | — |
1942 | — |
1941 | — |
1940 | — |
1939 | Frans Eemil Sillanpää |
1938 | Pearl S. Buck |
1937 | Roger Martin du Gard |
1936 | Eugene O'Neill |
1935 | — |
1934 | Luigi Pirandello |
1933 | Ivan Boenin |
1932 | John Galsworthy |
1931 | Erik Axel Karlfeldt |
1930 | Sinclair Lewis |
1929 | Thomas Mann |
1928 | Sigrid Undset |
1927 | Henri Bergson |
1926 | Grazia Deledda |
1925 | George Bernard Shaw |
1924 | Władysław Reymont |
1923 | William Butler Yeats |
1922 | Jacinto Benavente |
1921 | Anatole France |
1920 | Knut Hamsun |
1919 | Carl Spitteler |
1918 | — |
1917 | Karl Adolph Gjellerup |
1917 | Henrik Pontoppidan |
1916 | Verner von Heidenstam |
1915 | Romain Rolland |
1914 | — |
1913 | Rabindranath Tagore |
1912 | Gerhart Hauptmann |
1911 | Maurice Maeterlinck |
1910 | Paul Heyse |
1909 | Selma Lagerlöf |
1908 | Rudolf Christoph Eucken |
1907 | Rudyard Kipling |
1906 | Giosuè Carducci |
1905 | Henryk Sienkiewicz |
1904 | Frédéric Mistral |
1904 | José Echegaray y Eizaguirre |
1903 | Bjørnstjerne Bjørnson |
1902 | Theodor Mommsen |
1901 | Sully Prudhomme |
Een goed najaar – Paul Snoek
De vruchten zijn verkocht.
De boeren betalen de pacht aan de Heren.
De vliegen vallen dood op tafel.