Opwindende tijden, het debuut van Naoise Dolan, is weer eens het bewijs dat je je van een aanbeveling van een grote naam beter niets kunt aantrekken. Op de voorkant noemt niemand minder dan Hilary Mantel het “kostelijk, scherpzinnig en onbevreesd, een innemend debuut”. Dat wekt verwachtingen, toch? Helaas, geen enkele van deze kwalificaties kan op dit boek betrekking hebben.
John Irving was lange tijd uit beeld wat mij betreft. Zijn grootste successen zoals Hotel New Hampshire en De wereld volgens Garp heb ik lang geleden gelezen maar op de een of andere manier is het daarbij gebleven, ondanks dat ik meerdere romans van hem op de plank heb staan. Tot mijn aandacht werd gevestigd op In een mens en het tijd werd voor een hernieuwde kennismaking.
Het is niet per se omdat dit boek nou zo bijzonder is, het is vooral toeval dat In een mens aan de beurt kwam. Het is alsof de tijd heeft stilgestaan. Vertrouwde thema’s, herkenbare stijl, onmiskenbaar Irving. Is het een warm bad of een schrijver die is blijven hangen in het verleden? Misschien van beide een beetje. Zolang het werkt doet het er weinig toe.
De tekst op de achterflap van De fundamenten van ons leven door Wallace Stegner dekt niet helemaal de lading. Er staat dat het een “spannend familieportret is van vier generaties.” Dat van die vier generaties klopt op zichzelf wel maar de verdeling is niet bepaald evenwichtig. Het gaat vooral over Susan Ward, geboren Burling, de grootmoeder van hoofdpersoon Lyman Ward.
Handboek van een twijfelaar door Ethan Canin heeft met name in de Verenigde Staten lovende kritieken ontvangen. “Een fenomenale literaire prestatie”, “Onbeschrijfelijk mooi”, zijn enkele aanprijzingen op de achterkant. Het is in 2017 in Nederland uitgebracht en gek genoeg lijkt het hier niet veel te hebben gedaan. Dat is opvallend omdat allerlei “grote Amerikaanse romans” van daarvoor en daarna vaak wel veel aandacht hebben gekregen. Dat valt te betreuren omdat het een mooi en liefdevol verhaal bevat dat vooral gaat over een bijzondere vader – zoon relatie. Beide geniaal, beide onbeholpen.
De grond is schraal, middelen zijn er nauwelijks en het gezin waarin de hoofdpersoon Håkan opgroeit is nauwelijks in staat om te overleven. Het leven op het Zweedse platteland in het midden van de negentiende eeuw was zwaar. Als zich een buitenkansje voordoet dan koopt vader twee passagebiljetten voor Håkan en zijn vier jaar oudere broer Linus voor de reis naar het beloofde land, Amerika. Een bestemming ver weg in de hoop op een betere toekomst. Het thema van In de verte, de debuutroman van Hernan Diaz, geboren in Argentinië, opgegroeid in Zweden en die woont en werkt in New York, is niet nieuw. De uitwerking wel.
We hebben er weer één. Een debutant die geen maat weet te houden, die zijn eersteling laat overstromen van thematiek, onderwerpen, verhaallijnen, personen en historische gebeurtenissen. Dit keer is het De nix van Nathan Hill. Het is niet dat hij niet schrijven kan, dat zit wel goed. Het probleem is meer dat het erop lijkt dat hij per woord is betaald en dat er geen redacteur op is gezet die alle overbodige franje heeft weten weg te snijden.
Vroeger hadden Engeland en het vasteland nog een band met elkaar. Landschappelijk gezien, er was nog geen waterscheiding. Maar ja, tijden veranderen en de badkuip stroomde vol. Wat nu bekend staat als de Doggersbank was toen Doggerland. De naam verwijst naar dogghe, een Oudnederlands woord voor een vissersboot waarmee op kabeljauw werd gevist. De titel van het debuut van Ben Smith, Doggerland, is de enige indicatie van waar het verhaal zich afspeelt. Vermoedelijk dan, want zoals zo veel blijft veel in raadselen gehuld in deze roman.
Je zult toch maar in 1998 een boek hebben geschreven dat gaat over de identiteit van Engeland en voor een deel over de immer ongemakkelijke verhouding tot het Europese vasteland. Het idee om dit boek in 2020 opnieuw uit te geven geeft gezien Brexit blijk van een alerte geest. Ten opzichte van de oorspronkelijke versie van Engeland, Engeland is een brief van de auteur toegevoegd ter gelegenheid van die gebeurtenis. Julian Barnes steekt niet onder stoelen of banken hoe hij daarover denkt.
Kino ontwaakt als het nog schemert. Hij geniet van de geluiden die de natuur voortbrengt, van zijn vrouw Juana die altijd eerder wakker is dan hij en van hun baby, Coyotito. In zijn hoofd klinkt een lied dat als het aan hem zou liggen het Lied van het gezin zou heten.
Er zijn thema’s die een constante vormen in de Literatuur. Slavernij, en dan met name het Amerikaanse slavernijverleden, is zo’n onderwerp waar altijd weer nieuwe verhalen over verschijnen. In 2016 verscheen The Underground Railroad door Colson Whitehead dat een jaar later in vertaling verscheen als De ondergrondse spoorweg. Het is in de VS genomineerd voor verschillende grote prijzen en het werd bekroond met de National Book Award. Dat wekt verwachtingen.